- ĐẶT VẤN ĐỀ
Bác hồ vị lãnh tụ kính yêu đã rất yêu quý các cháu thiếu nhi. Đặc biệt bác hồ có nói :
“ Trẻ thơ như búp trên cành biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan”.
Đúng như vậy, ở lứa tuổi mầm non tâm hồn trẻ như một trang giấy trắng vì vậy cần được chăm sóc và giáo dục nhằm phát huy cho trẻ những khả năng của trẻ . Thông qua các hoạt động dạy và học như : tạo hình,hoạt động khám phá,…..sẽ giúp trẻ phát triển trí tuệ cũng như óc sáng tạo,hình thành nhân cách cho trẻ.
Văn học là một môn học rất cần thiết và không thể thiếu được trong cuộc sống con người, đặc biệt đối với trẻ mầm non. Văn học đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên về bản thân, về cuộc sống xung quanh, văn học không những nuôi dưỡng tâm hồn trẻ mà con phát triển ở trẻ trí tưởng tượng óc sáng tạo nghệ thuật.
Việc đưa văn học đến với trẻ mầm non là một việc làm rất quan trọng và cần thiết, vì vậy khi đưa văn học đến với trẻ ta phải nghiên cứu lựa chọn những tác phẩm hay phù hợp với tâm sinh lý của trẻ. Đối với trẻ mẫu giáo, quá trình được tiếp xúc với tác phẩm văn học phải từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, để từ đó trẻ bộc lộ khả năng cảm thụ văn học của mình. Khả năng cảm thụ đó là sự phát triển trực tiếp của trẻ về các lĩnh vực: Nhận thức - ngôn ngữ - tình cảm xã hội. Tuy nhiên khi đưa tác phẩm đến cho trẻ đòi hỏi người giáo viên phải có những suy nghĩ sáng tạo và lựa chọn những tác phẩm hay phù hợp với lứa tuổi, có ý nghĩa giáo dục trẻ để từ đó đưa ra những phương pháp, biện pháp thích hợp nhằm giúp trẻ phát triển tốt khả năng cảm thụ tác phẩm văn học. Năm học 2008 – 2009 cho đến nay giáo dục mầm non đã tiến hành chuyên đề nâng cao chất lượng làm quen văn học. Từ lúc ra trường đến nay, tôi được phân công đứng lớp chồi. Khả năng cảm thụ văn học của lớp tôi vẫn còn hạn chế, kết quả trên tiết học đạt 40% - 50%
Với kết quả trên, bản thân tôi thấy mình cần có những biện pháp cụ thể nhằm giúp trẻ phát triển tốt khả năng cảm thụ văn học theo hướng đổi mới. Đó là lý do tôi chọn đề tài: Một số biện pháp giúp trẻ 4- 5 tuổi hoạt động tích cực môn làm quen văn học thể loại truyện loại 1
- NỘI DUNG
Văn học là môn rất quan trọng đối với trẻ mầm non, là phương tiện phát triển ngôn ngữ cho trẻ có đủ vốn từ để nói năng lưu loát, diễn đạt gãy gọn biết sữ dụng từ đúng lúc, đúng chỗ, không những thế mà việc dạy trẻ làm quen với những từ ngữ nghệ thuật như từ tượng hình, từ tượng thanh giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, óc quan sát, khả năng tư duy độc lập trong suy nghĩ. Thông qua nội dung các tác phẩm giáo dục trẻ biết yêu quý người hiền lành, biết ơn và kính yêu ông bà, bố mẹ, anh chị, bạn bè, biết nhường nhịn em nhỏ.
Xuất phát từ những vai trò cụ thể đó cho nên hoạt động dạy trẻ làm quen với văn học là môn học không thể thiếu trong trương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Vì vậy việc nâng cao chất lượng dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học là vấn đề quan trọng trong đổi mới hình thức tổ chức giáo dục mầm non.
Làm quen với tác phẩm văn học chỉ ra mức độ, giới hạn, yêu cầu của việc cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học qua nghệ thuật đọc và kể chuyện của cô giáo. Hoạt động này nhằm dẫn dắt, hướng dẫn trẻ cảm nhận những giá trị nội dung, nghệ thuật phong phú trong tác phẩm, khơi gợi ở trẻ sự rung động, hứng thú đối với văn học, có ấn tượng về những hình tượng nghệ thuật, cái hay cái đẹp của tác phẩm và thể hiện sự cảm nhận đó qua các hoạt động mang tính chất văn học nghệ thuật như đọc thơ. Kể chuyện, chơi trò chơi đóng kịch; Cao hơn là sáng tạo ra những bài thơ, câu chuyện theo tưởng tượng của mình, góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ.
Trong mỗi tác phẩm văn học, thế giới mới của cuộc sống thực tại bao gồm thiên nhiên, xã hội, con người được diển tả, biểu đạt, truyền đạt trong những hình thức đa dạng độc đáo. Văn học nói về thế giới loài vật, cỏ cây, hoa lá, mọi hiện tượng thiên nhiên, vũ trụ mà trẻ nhìn thấy được, cũng nói về những gì gần gũi trong môi trường sống của trẻ như làng quê, cánh đồng, lớp học, khu phố,…Qua tác phẩm văn học, trẻ bắt đầu nhận ra trong xã hội những mối quan hệ, những tình cảm gia đình, tình bạn ,tình cô cháu,…Trẻ cũng dần nhận ra có một xã hội ràng buộc con người với nhau trong lịch sử đấu tranh cách mạng, trong tình làng nghĩa xóm. Văn học còn đề cập đến những lực lượng siêu nhiên như: thần linh, ông bụt, cô tiên, phù thủy và cả những phép màu còn tồn đọng trong tâm thức dân tộc. Đây cũng là đối tượng miêu tả của văn học làm nên sự phong phú, hấp dẫn của đời sống tinh thần.
Nhờ được nghe, tiếp xúc với các tác phẩm văn học, có những hiểu biết sơ đẳng về văn học, đó là khả năng mô tả cuộc sống xung quanh phong phú, hấp dẫn bằng những dạng nhận thức khác nhau. Bước đầu trẻ sẽ nhận biết được sự khác nhau về nội dung và hình thức giữa các thể loại thơ, chuyện. Không những giúp trẻ cảm nhận được cái đặc sắc của cách diễn đạt hình tượng, giáo viên cần giúp trẻ phân biệt được hình tượng nghệ thuật với hiện thực, hình thành một số khái niệm văn học như: Thơ, chuyện, nhân vật, hình ảnh…, giúp trẻ trao đổi những điều đã được nghe và bộc lộ những suy nghĩ của mình về tác phẩm, nhằm phát triển đời sống tinh thần của trẻ.
Tác phẩm văn học là một chỉnh thể nghệ thuật đã được truyền qua nhiều thế hệ vì vậy cần giúp trẻ nhận biết các mối quan hệ biểu hiện giữa hoàn cảnh, trạng thái, tình huống và nhân vật; giữa lời kể, lời thuật và ngôn ngữ nhân vật; Giữa không khí, âm sắc, giọng điệu chung của tác phẩm văn học và hành động văn học. Chưa yêu cầu trẻ phải nhớ hết mối quan hệ phức tạp và chưa đòi hỏi trẻ phân biệt quan hệ chính phụ trong truyện mà chỉ nhằm giúp trẻ nhận ra tính liên tục của cốt truyện trong các mối liên quan đến nhân vật trung tâm của tác phẩm.
Với truyện kể, ta hãy giúp trẻ nhận ra, nhớ được sắc thái cơ bản trong giọng kể, lời thuật, phân biệt ngữ điệu lời nói các loại nhân vật, giúp trẻ nhận ra ngôn ngữ đời thường và ngôn ngữ thơ. Qua tác phẩn văn học, trẻ quen dần tính chất nhiều ý nghĩa và tinh luyện của ngôn ngữ văn hoá, dần dần tiến tới hiểu được từ nghĩa thực đến nghĩa bóng, từ nghĩa văn cảnh đến ý tưởng mà tác giả muốn truyền đạt.
Khi cho trẻ làm quen với tác phẩn văn học góp phần mở rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ, phát triển ngôn ngữ, phát triển ở trẻ hứng thú “đọc sách” kĩ năng đọc và kể tác phẩm.
1. Đặc điểm tình hình
Năm học 2013-2014 theo sự chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường tôi trực tiếp chăm sóc giảng dạy ở lớp 4- 5 tuổi, với tổng số trẻ là 34 cháu trong đó 17 cháu là nữ và 17 cháu là nam. Qua thời gian đứng lớp tôi đã tìm hiểu đặc điểm riêng của từng trẻ, tôi nhận thấy khó khăn và thuận lợi sau:
2. Thuận lợi:
Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu về chuyên môn xây dựng phương pháp đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non, tạo mọi điều kiện giúp tôi thực hiện tốt chương trình đổi mới.
Nhà trường cùng với chi hội phụ huynh đã mua sắm đồ dùng đồ chơi cần thiết phục vụ cho tiết dạy. Đồng thời, phụ huynh cũng tích cực góp phế liệu phế phẩm cho lớp.
Ban chuyên môn đã tạo điều kiện cho tôi và các đồng chí khác được tham gia dự giờ dạy mẫu, dự giờ thao giảng của đồng nghiệp từ đó phần nào tạo điều kiện cho tôi được học hỏi rèn luyện bản thân.
Ngoài ra các cháu đều học qua lớp 3 tuổi, tỉ lệ các cháu đi học chuyên cần cao. Hơn nữa đa số phụ huynh đều rất quan tâm đến việc học của con nên tôi đã phối hợp với phụ huynh trong việc học dạy trẻ học tốt môn làm quen văn học.
3. Khó khăn:
Do trình độ nhận thức của trẻ không đồng đều, do đó tôi gặp rất nhiều khó khăn trong việc truyền đạt kiến thức cho trẻ.
- Trẻ còn nhút nhát trong giờ học. Trẻ chưa tích cực tham gia hoạt động
- Ngôn ngữ của trẻ còn hạn chế
- Khả năng ghi nhớ nội dung cốt truyện của trẻ còn hạn chế.
4. Biện pháp tổ chức thực hiện
Ngay từ đầu năm học. Tôi quan tâm tìm hiểu đến đặc điểm tâm sinh lý của trẻ cũng như khả năng chú ý, tiếp thu bài của trẻ trong hoạt động làm quen với tác phẩm văn học do tôi và giáo viên đứng cùng lớp tổ chức. Qua quá trình giảng day tôi khảo sát khả năng cảm thụ văn học của trẻ thông qua việc kể cho trẻ nghe một câu truyện. Sau đó cho từng trẻ nói lại nội dung câu chuyện. Kết quả đạt như sau:
- 40% trẻ nhớ và nói được nội dung câu truyện.
- 50% trẻ chỉ nhớ một phần nội dung câu truyện.
- 10% trẻ chưa trả lời được
Từ đó tôi cần chú ý nhiều hơn đến những trẻ mà khả năng cảm thụ văn học còn chậm như: cháu Văn An, Nhật Lâm, Quốc Đạt, Bảo Phúc, Ngọc Trúc, ….Qua đó tôi thường xuyên cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học ở mọi lúc mọi nơi. Việc làm này cũng góp phần giúp trẻ đến gần với văn học hơn và có thể nâng cao khả năng cảm thụ văn học của trẻ.
4.1. Nghiên cứu kỹ tác phẩm.
Để tiết học đạt kết quả cao thì trước hết người giáo viên phải xác định rõ mục đích, yêu cầu của tác phẩm văn học. Từ đó đưa ra nội dung giáo dục phù hợp với cốt truyện, phù hợp với từng lứa tuổi của trẻ. Bên cạnh đó giáo viên phải chú ý đến giọng đọc, kể của mình, kể diễn cảm, đúng ngữ điệu của từng nhân vật có trong truyện, thể hiện nét mặt cử chỉ, điệu bộ, tư thế phù hợp với diễn biến của câu truyện như vậy mới thu hút sự chú ý của trẻ. Giọng kể của cô nhịp nhàng, đúng nhịp điệu sẽ giúp trẻ hiểu sâu sắc hơn về nội dung câu truyện và khả năng cảm thụ văn học của trẻ.
Muốn cho trẻ làm quen với một tác phẩm văn học thể loại truyện thì người giáo viên phải luôn dành thời gian để đọc tác phẩm nhiều lần, nghiên cứu và tìm hiểu nội dung , chi tiết tác phẩm. Vì vậy khi lên tiết làm quen văn học, người giáo viên mới có thể truyền đạt hết nội dung cũng như giúp trẻ cảm thụ tốt tác phẩm làm quen văn học.
4.2. Chuẩn bị đồ dùng dạy học
Chuẩn bị đồ dùng dạy học bằng trực quan để gây sự chú ý, tạo sự hấp dẫn làm cho trẻ thích lắng nghe cô kể chuện. Tôi luôn tìm tòi và làm ra những đồ dùng sao cho phù hợp với cốt truyện, thật hấp dẫn trẻ về màu sắc, tính gần gũi và ngộ nghĩnh của nhân vật và gần gũi với bản thân trẻ. Từ đó trẻ sẽ tập trung chú ý một cách say mê, chủ động và tích cực.
Ví dụ : Kết hợp nhiều loại đồ dùng, con vật có sẵn, hoa quả cây cối làm bằng len, đất sét, xốp,…..dựng mô hình hay sử dụng rối tay, tranh cắt rời.
Hàng ngày cô cho trẻ xem sách, tranh, truyện vào giờ chơi, đón và trả trẻ, cô đọc cho trẻ nghe những bài thơ, mẫu truyện nhỏ có nội dung giáo dục trẻ, gần gũi với các hành vi hàng ngày. Tạo cho trẻ có thói quen thích được nghe cô kể chuyện. Ngay từ đầu năm học BGH nhà trường đã trang bị cho lớp nhiều quyển truyện, tạp chí. Ngoài ra tôi còn sưu tầm các sách văn học, tập chí, lịch cũ, nguyên liệu cho trẻ tự làm sách để xây dựng một “Góc thư viện” mạng nội dung văn học, tại “Góc thư viện” trẻ được xem các tranh truyện, tạp chí. Sau đó cô kể truyện cho trẻ nghe về nội dung những câu truyện như “Đôi bạn tốt, Thỏ con không vâng lời,cô tiên xanh, tích chu…” hướng dẫn trẻ cách tri giác các tranh truyện đó dần dần để trẻ có thể nhớ.
4.3. Hệ thống câu hỏi.
Với từng bài dạy tôi đưa ra hệ thống câu hỏi đã chuẩn bị có tính lôgic (câu hỏi từ dễ đến khó, từ đơn giản tới phức tạp) để đàm thoại với trẻ một cách sôi nổi theo phương hướng: “lấy trẻ làm trung tâm” để phát huy trí tưởng tượng, những cảm xúc của trẻ, tính liên hệ thực tiễn, sáng tạo phù hợp với từng nội dung của bài mà trẻ không bị áp đặt một cách gò bó. Tạo cơ hội cho trẻ được giao tiếp, suy ngẫm, trao đổi chia sẻ diễn đạt. như vậy giáo viên là người tạo cơ hội , hướng dẫn gợi mở giúp trẻ nhận thức được sâu sắc hơn các kiến thức mà cô truyền đạt. Trong khi đặt câu hỏi giáo viên cần rải đều ở các trẻ. Chú ý những trẻ chưa trả lời được và chú ý những trẻ không chú ý. Đồng thời để trẻ tự trả lời theo sự tiếp thu của mình. Giáo viên cần tạo tư thế thoải mái cho trẻ,khuyến khích động viên trẻ trả lời như vậy tiết làm quen văn học sẽ không bị nhàm chán. Góp phần phát triển ngôn ngữ cho trẻ khi trẻ tham gia trả lời câu hỏi của cô.
Ví dụ: Khi kể cho trẻ nghe một câu truyện “ Gà tơ đi học” (Loại 1)
Cho lớp hát bài “ Vui đến trường”.
- Bài hát có tên gì?
- Đến trường con được chơi cùng với ai?
- Cô tạo tình huống kể chuyện cho trẻ nghe lần 1 bằng rối
- Cô giải thích từ khó :
- Cô có câu: “Gà Tơ cứ nhắm tịt mắt lại.”
“nhắm tịt mắt”: nhắm mắt chặt lại không mở ra
“con trai bé bỏng ơi! Mau dậy đi học nào”
“bé bỏng” : Là nói gà mẹ quá thương gà con nên gọi gà con là bé bỏng
Cô gợi ý cho trẻ đặt tên câu chuyện .
Cho trẻ tự đặt tên chuyện theo ý thích
Cô thống nhất câu chuyện có tên : “Gà Tơ đi học” của tác giả : Quốc Việt
Cô cho trẻ đi xem phim đọc thơ: “ Bạn mới ”
- Khi các con lên xe thì phải như thế nào?( ATGT, BVMT)
Cô kể lần 2 với poiwerpoint.
- Câu chuyện có tên là gì?
- Trong câu chuyện có những ai?
- Gà mẹ gọi Gà Tơ dậy đi học , Gà Tơ trả lời mẹ như thế nào?
- Cô gởi giấy thông báo về nhà Gà Tơ đã làm gì với tờ giấy? Vì sao?
- Trong khi cả lớp đang cắm trại thì nghe tiếng gì? Tiếng khóc của ai?
- Cô giáo đến xoa đầu Gà Tơ nói gì?
- Qua câu chuyện trên các con thấy bạn Gà Tơ như thế nào? Còn các con thì sao?
Giáo dục nghe lời cô giáo, vâng lời ba mẹ, đi học sớm, không mê chơi để trở thành trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ.
Cô tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi
4.4. Hình thức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học.
4.4.1. Ứng dụng công nghệ thông tin
Để hoạt động cho trẻ làm quen với một tác phẩm truyện. Muốn đạt kết quả cao thì việc đầu tiên là giáo viên phải chuẩn bị tốt đồ dùng dạy học, đồ dùng đẹp mắt, hấp dẫn sẽ thu hút sự chú ý của trẻ. Trước đây giáo viên thường sử dụng tranh minh hoạ làm đồ dùng chính trong hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. Song với hình thức đổi mới hiện nay, thời đại công nghệ thông tin nên việc ứng dụng công nghệ thông tin vào bài giảng mang lại kết quả rất cao. Biện pháp này luôn gây sự chú ý, tò mò cho trẻ . Vì vậy giáo viên nên đưa công nghệ thông tin vào giảng dạy để mang lại kết quả cao.
Đơn giản là các hình ảnh đưa lên máy sử dụng các hiệu ứng, màu sắc phù hợp cũng đã gây sự chú ý của trẻ.Những giáo viên có khả năng sử dụng máy tính thành thạo hơn họ có thể chuyển các bức tranh có sẵn của một câu chuyện thành đoạn phim hoạt hình, hay ta có thể đưa đoạn phim quay sẵn phù hợp với nội dung của chủ đề , như thế rất thu hút và gây hưng thú hơn cho trẻ. Với câu chuyện “Gấu con bị đau răng” (Chủ đề Bản Thân) tôi đã sưu tầm một số hình ảnh trên mạng để xây dựng đoạn phim hoạt hình về nội dung câu chuyện để giúp trẻ thấy được nét đặc trưng của các nhân vật.
4.4.2. Sử dụng nghệ thuật múa rối:
Việc sử dụng rối trong tiết học gây được sự chú ý, tò mò của trẻ tạo điều kiện cho trẻ tiếp cận với nghệ thuật múa rối, một môn nghệ thuật truyền thống của dân tộc.
Với câu truyện “Đôi bạn tốt” (Chủ đề trường mầm non) tôi sử dụng mô hình sân khấu có cỏ cây, hoa….. nhân vật trong truyện được cách điệu hoá, mặc quần áo, đi bằng 2 chân… Khi tôi dạy, tôi dùng cánh tay lồng vào con rối, điều khiển con rối bằng ba ngón tay: Ngón cái, trỏ, giữa sao cho những cử chỉ phù hợp với lời thoại trong truyện… Nhờ việc sử dụng nghệ thuật rối trong tiết học mà số trẻ có khả năng cảm thụ tác phẩm văn học đạt cao, đa số trẻ nhớ được nội dung câu truyện, lời thoại của các nhân vật trong truyện và qua đó trẻ biết nhận xét đánh giá tính cách của nhân vật trong truyện như ai là người xấu? Ai là người tốt (Hình 2)
4.4.3.Tạo môi trường cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học:
Ngoài những hoạt động chung của tiết học Làm quen văn học tôi luôn tạo điều kiện cho trẻ được tiếp xúc và củng cố tích lũy những biểu tượng mà cô đã cung cấp cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi như dạo chơi ngoài trời, trong các môn học khác, trong vui chơi, giờ đón trẻ và trả trè đồng thời đặt nền móng cho giờ học sau đặt kết quả cao.
Ví dụ: Giờ hoạt động khám phá “Mưa từ đâu mà có” (Chủ đề các hiện tượng thiên nhiên) cô sẽ tập trung trẻ kể tóm tắt cho trẻ nghe câu truyện “Giọt nước tí xíu” kết hợp với powerboint (Hình 3) để trẻ biết được quá trình hình thành của mưa: Từ một giọt nước nhỏ ð Đượ
c ánh nắng mặt trời chiếu xuống ð Những giọt nước bốc hơi lên ð Gặp điều kiện lạnh ð Hơi nước sẽ ngưng tụ tạo thành những đám mây ð Khi các giọt nước từ các đám mây đủ nặng rơi xuống đất tạo thành mưa ð Sau đó nước mưa ngấm xuống đất, ao, hồ, sông, suối, biển…và tiếp tục lại qui trình tạo thành mưa.
Ngoài ra có thể cho trẻ hoạt động theo nhóm như : chơi trò chơi đó vai , chơi trò chơi theo hình thức thi đua, chơi trò chơi theo nhóm nhằm củng cố tiết dạy, để kích thích trẻ gây sự hứng thú khi học môn “ làm quen văn học”. Cho trẻ đóng vai nhân vật khi cô kể chuyện. Như vậy sẽ góp phần làm cho hoạt động trở nên hứng thú và sôi nổi. Cô có thể kể cho trẻ nghe các câu truyện theo chủ đề trong giờ đón và trả trẻ, kết hợp cho trẻ xem tranh ảnh nói về nội dung câu truyện và hỏi trẻ nội dung bức tranh nói về điều gì? Các nhân vật trong tranh có trong câu truyện nào?
Luôn tạo những tình huống bất ngờ, lôi cuốn trẻ , kích thích tập trung chú ý của trẻ vào hoạt động làm quen văn học. Đối với trẻ mẫu giáo mà đặc biệt là lớp tôi, tôi chọn những tác phẩm có nội dung và hình thức phức tạp hơn. Với những gì mà trẻ tiếp thu được sẽ tạo ra khả năng xác định thái độ đối với nhân vật. Vì thế khi tổ chức tiết “ làm quen văn học” sẽ không bị nhàm chán, tẻ nhạt và trẻ không bị thụ động.
Lồng ghép các bộ môn , lồng ghép biến đổi khí hậu và môi trường biển đảo nhằm đạt được kết quả cao.
Ví dụ : Khi kể cho trẻ nghe một câu truyện “Qua đường”(loại 1)
Mục đích yêu cầu
- Trẻ hiểu được nội dung chuyện và đặt tên chuyện theo ý thích của trẻ.
- Qua hoạt động trẻ trả lời câu hỏi của cô giúp ngôn ngữ phát triển mạch lạc.
- Giáo dục trẻ chấp hành đúng luật khi tham gia giao thông và qua đường phải có người lớn dẫn qua.
Chuẩn bị:
- PPT: truyện “Qua đường”
- Tích hợp: LQVT, HĐAN,thơ.
- Lồng ghép: “BVMT & ATGT”.
Tổ chức hoạt động
Cho trẻ hát bài “Đèn xanh đèn đỏ đèn vàng”.
Cô đàm thoại và giới thiệu câu chuyện cô sẽ kể cho trẻ nghe.
Cô có một câu chuyện muốn giáo dục chúng ta nên chấp hành đúng luật giao thông,cô sẽ kể cho các con nghe để xem truyện giáo dục chúng ta diều gì nha.
Cô kể lần đầu diển cảm và tóm ý nội dung câu chuyện để trẻ đặt tên.
Đàm thoại:
Khi ra đường mẹ của hai chị em thỏ nhắc nhở điều gì?
Và chị em thỏ đi ra đường đã xẩy ra điều gì?
Cô cho trẻ đặt tên và thống nhất đặt tên câu chuyện là “qua đường”.
Cô tóm tắt nội dung câu chuyện bằng ngôn ngữ của cô.
Giải thích từ khó. “phanh” có nghĩa thắng dừng lại.
Cô cho trẻ chơi trò chơi đi xe buýt đi xem phim (GD ATGT và BVMT).Cô kể lần 2
Đàm thoại:
- Các con vừa xem câu chuyện có tên gì?
- Trong câu chuyện có mấy nhân vật?
- Mẹ đã dặn dò thỏ trắng và thỏ nâu như thế nào?
- Điều gì đã xẩy ra khi hai chị em đi qua đường?
- Bác gấu đã nói gì?
- Chú công an thỏ xám đã giải thích điều gì với hai chị em?
- Vậy, qua câu chuyện của hai chị em nhà thỏ, giáo dục các con điều gì?
Cho trẻ chơi trò chơi: “Ngã tư đường phố”.
Cô giới thiệu cách chơi và luật chơi
Cho trẻ chơi 3 - 4 lần
Hết giờ cô nhận xét khen trẻ. Nghỉ.
4.5. Thông qua tuyên truyền với phụ huynh:
Tuyên truyền dưới nhiều hình thức, bảng tuyên truyền đẹp, thay đổi góc nội dung hình ảnh, nội dung tuyên truyền phong phú phù hợp với chủ đề.
Ví dụ: Chủ đề: Tết và mùa xuân: Bảng tuyên truyền nên có hình ảnh phù hợp, những bài thơ, câu chuyện, bài hát, đồng dao.
Tuyên truyền qua các góc chơi, đặc biệt qua góc học tập sách: Có kệ để sách, treo tranh, hình ảnh xinh xắn, truyện sách tranh phong phú,… thay đổi thường xuyên để lôi cuốn trẻ.Giáo viên tích cực giao lưu với phụ huynh vào giờ đón, trả trẻ: Động viên phụ huynh dành thời gian kể chuyện, đọc truyện cho con nghe trước khi đi ngủ để trẻ cảm thụ được một số tác phẩm văn học. Vận động phụ huynh đóng góp đồ dùng học tập phù hợp với chủ đề. Vận động phụ huynh cho trẻ đi học đều để đạt chuyên cần cao, để trẻ không hụt kiến thức.
4.6. Công tác tự bồi dưỡng:
Đi đôi với công tác tuyên truyền thì công tác tự bồi dưỡng cho mình cũng rất cần thiết nên tôi đã xây dựng cho mình kế hoạch tự bồi dưỡng như sau:
Tham gia đầy đủ các buổi học bồi dưỡng do trường, đơn vị tổ chức.
Tích cực dự tiết mẫu của trường, của cụm. Qua đó rút kinh nghiệm cho từng tiết dạy về phương pháp, hình thức tổ chức về giọng đọc, giọng kể. Trên cơ sở đó bản thân tôi cũng rút ra được những ưu điểm, khuyết điểm và tự rút ra được những kinh nghiệm để lựa chọn những phương pháp, hình thức tổ chức tiết dạy cho lớp mình.
Tích cực trao đổi với đồng nghiệp về phương pháp và hình thức tổ chức giọng đọc, giọng kể cho diễn cảm.
5. Kết quả đạt được
Qua việc thực hiện các biện pháp trên trong việc dạy môn “ làm quen văn học” tôi đã đạt được kết quả như sau :
5.1. Đối với trẻ:
Khả năng nhận thức của trẻ tăng dần, trẻ càng ngày càng thích nghe cô kể chuyện, nhanh nhẹn trả lời các câu hỏi, mạnh dạn hơn, một số trẻ nói ngọng cũng giảm rõ rệt, trả lời lưu loát hơn,…
Trẻ tích cực tham gia các hoạt động, một số trẻ nhút nhát nay đã mạnh dạn và tự tin hơn so với đầu năm.
75% trẻ nhớ và nói được nội dung câu truyện.
20% trẻ chỉ nhớ một phần nội dung câu truyện.
5% trẻ chưa trả lời được
Trẻ thông minh sáng tạo hơn khi học các tiết văn học. Trẻ ghi nhớ nội dung truyện lâu hơn. Phụ huynh đã nhận thức được tầm quan trọng của môn “ làm quen văn học”. Phụ huynh cũng tự nguyện đóng góp một số nguyên vật liệu để cô làm đồ dùng phục vụ tiết dạy. Phụ huynh cũng đóng góp sách truyện góp phần làm tăng thêm phong phú cho góc thư viện.
5.2. Đối với bản thân
Tôi đã nắm chắc phương pháp cho trẻ 4- 5 tuối làm quen với tác phẩm văn học thể loại truyện loại 1.
Sau khi thực hiện chuyên đề làm quen văn học, bản thân tôi không ngừng phấn đấu học tập cũng như học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp. Qua các tiết học trẻ rất hứng thú tham gia các hoạt động học, ngôn ngữ của trẻ diễn đạt mạch lạc hơn so với trước đây. Giọng đọc , kể của cô diễn cảm hơn so với trước đây, phù hợp với tính cách của nhân vật thu hút sự chú ý của trẻ. Biết cách sử dụng công nghệ thông tin thành thạo, linh hoạt và sáng tạo hơn. Biết lồng ghép các bộ môn nhằm đạt kết quả cao. Ngoài ra, việc lồng ghép tích hợp chuyên đề: Biến đổi khí hậu và môi trường biển đảo để trẻ mở rộng sự hiểu biết về môi trường cũng như biển đảo sẽ làm phong phú hơn cho môn “ làm quen văn học”
6. Bài học kinh nghiệm
Trong quá trình giảng dạy tôi đã nhận thức được tầm quan trọng của môn
“ làm quen văn học”.
- Ngay từ đầu năm học người giáo viên phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Giáo viên phải thật sự yêu trẻ và nhẫn nại.
- Luyện tập giọng đọc, giọng kể sao cho diễn cảm, thể hiện được nét mặt, cử chỉ, điệu bộ của các nhân vật trong truyện. Sử dụng tốt mô hình rối, rối dẹt, rối tay….
- Ứng dụng CNTT vào công tác giảng dạy.
- Tích cực làm đồ dùng, đồ chơi theo chủ đề, đồ dùng minh họa cần phong phú, đa dạng hấp dẫn. Giáo viên phải sử dụng khoa học gọn gàng đúng lúc.
- Tham mưu tốt với phụ huynh hỗ trợ thêm một số tranh truyện sách báo, tạp chí.
- Thường xuyên học hỏi đồng nghiệp tham khảo thêm một số tài liệu liên quan đến việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. Để từ đó tổ chức tốt hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học.
III. KẾT LUẬN
Nâng cao khả năng cảm thụ văn học cho trẻ 4-5 tuổi là một vấn đề hết sức quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách của trẻ sau này. Hình thức tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học phong phú, đa dạng sẽ giúp trẻ toàn diện về mọi mặt: Nhận thức - ngôn ngữ - tình cảm xã hội.
Qua những câu chuyện trẻ biết yêu cái đẹp của tự nhiên và con người, biết phân biệt cái thiện và cái ác, đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên về cuộc sống. Góp phần hình thành nhân cách cho trẻ. Là giáo viên mầm non tôi luôn sẵn sàng học và tự học để nâng cao chất lượng dạy học, góp phần nâng cao nhân cách cho trẻ,cho một thế hệ tương lai của đất nước.
Định An, Ngày tháng năm 2014
Người viết
PHỤ LỤC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ..................................................................................... Trang 1
- NỘI DUNG Trang 2
- Đặc điểm tình hình.................................................................................... Trang 3
- Thuận lợi ............................................................................................ Trang 4
- Khó khăn ........................................................................................... Trang 4
- Biện pháp tổ chức thực hiện...................................................................... Trang 4
- Nghiên cứu kĩ tác phẩm ................................................................. Trang 5
- Chuẩn bị đồ dùng dạy học.................................................................... Trang 5
- Hệ thống câu hỏi................................................................................... Trang 6
- Hình thức cho trẻ làm quen tác phẩm văn học...................................... Trang 7
- Ứng dụng công nghệ thông tin .................................................. Trang 7
- Sử dụng nghệ thuật múa rối............................................................. Trang 8
- Tạo môi trường cho trẻ làm quen tác phẩm văn học........................ Trang 8
- Thông qua tuyên truyền với phụ huynh............................................... Trang 10
- Công tác tự bồi dưỡng .................................................................. Trang 10
- Kết quả đạt được....................................................................................... Trang 11
- Đối với trẻ............................................................................................ Trang 11
- Đối với bản thân................................................................................... Trang 11
- Bài học kinh nghiệm ......................................................................... Trang 12
- KẾT LUẬN............................................................................................. Trang 12
